روایت وَ مَا بِثَلاَثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ

روایتی است از امام صادق علیه السلام در مورد گریزناپذیری غیبت صاحب الامر و نحوه زندگی او در این غیبت. این روایت به به نقل از کتاب کافی (ج ۱، ص ۳۴۰) چنین است:

• عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا 
• عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ 
• عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْوَشَّاءِ 
• عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ 
• عَنْ أَبِي بَصِيرٍ 
• عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ
• لاَ بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ، ناگزیر برای صاحب این امر غیبتی خواهد بود،
• وَ لاَ بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ، و ناگزیر برای او در غیبتش گوشه گیری‌ای [عزلتی] است،
• وَ نِعْمَ اَلْمَنْزِلُ طَيْبَةُ، و چه بسیار جای خوبی است برای زندگی طیبه [مدینه، ظاهرا]
• وَ مَا بِثَلاَثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ. و با وجود سی [نفر] وحشتی [تنهایی] نیست.

این روایت، اشارات چندی دارد. از جمله اینکه ظاهرا حضرت در زمان غیبت [در هر دوره‌ای] با [حداقل] سی نفر در ارتباط است در عین عزلت و گوشه‌گیری از خلق. از جمله معانی وحشت در لغت عربی، تنهایی (یا خلوت) یا خوف ناشی از تنهایی است (یعنی تنهایی آزار‌دهنده). بعضی از مثال‌ها: وَحْشَةُ القَبْرِ (الْهَلَعُ ، الْخَوْفُ مِنَ خُلْوَةِ القَبْرِ)، مشَى في الأَرض وَحْشًا (به تنهایی راه رفت)، مكانٌ وحشٌ (خالٍ قَفْرٌ) و …

مشابه این روایت، با اختلافی در عبارات، از امام باقر علیه السلام نقل شده است. این روایت در بحار الأنوار (ج ۵۲ ص ۱۸۳) از کتاب غیبت شیخ طوسی، چنین نقل شده است:

• غط، [الغيبة] ، للشيخ الطوسي 
• بِهَذَا اَلْإِسْنَادِ
• عَنِ اَلْفَضْلِ 
• عَنِ اِبْنِ أَبِي نَجْرَانَ 
• عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ 
• عَنْ أَبِي بَصِيرٍ 
• عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ  
• لاَ بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ مِنْ عُزْلَةٍ، ناگزیر برای صاحب این امر عزلتی [گوشه‌نشینیای] است
• وَ لاَ بُدَّ فِي عُزْلَتِهِ مِنْ قُوَّةٍ، و ناگزیر برای او در عزلتش، نیرویی است،
• وَ مَا بِثَلاَثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ،
• وَ نِعْمَ اَلْمَنْزِلُ طَيْبَةُ.